กระดูกพรุน

กระดูกพรุน….ยากระตุ้นการสร้างกระดูก     ปวดหลัง…ตัวเตี้ยลง…เคยมีกระดูกหัก…อายุมาก อาจเป็นโรคกระดูกพรุนครับ กระดูกพรุนเป็นปัญหาระดับโลกที่ทางองค์การอนามัยโลกจัดว่าสำคัญเป็นอันดับสองรองจากโรคหลอดเลือด ท่านทราบหรือไม่ครับว่าในปัจจุบัน มีการรักษาโรคกระดูกพรุนรุนแรงโดยการใช้ยาฉีดกระตุ้นการสร้างกระดูกแล้วนะครับ     โรคกระดูกพรุน เกิดขึ้นจากการที่กระดูกมีการสูญเสียมวลกระดูกมากกว่าการสร้างกระดูก ซึ่งนำไปสู่การเกิดกระดูกหักและอาการปวดเกิดขึ้น แนวทางในการรักษาในปัจจุบันมีอยู่หลายอย่างครับ การได้รับสารอาหารที่เหมาะสมเพียงพอ โดยเฉพาะแคลเซียมและวิตามิน ดี การดำเนินชีวิตที่ส่งเสริมต่อสุขภาพที่ดี การป้องกันการล้ม ยาต้านการสลายกระดูก เช่น ยา bisphosphonate, raloxifene, denosumab และ strontium ยากระตุ้นการสร้างกระดูก คือ ยา teriparatide ยากระตุ้นการสร้างกระดูก (Bone forming agent)     ในปัจจุบันมีอยู่เพียงตัวเดียวซึ่งเรียกว่า teriparatide มีฤทธิ์กระตุ้นการสร้างกระดูกผ่านการปรับระบบฮอร์โมนของร่างกาย โดยวิธีใช้จะต้องฉีดเข้าทางใต้ผิวหนังทุกวัน จากการศึกษาพบว่าสามารถกระตุ้นการเพิ่มมวลกระดูกได้มาก ลดอาการปวดหลัง และป้องกันการเกิดกระดูกหักได้ เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่เป็นกระดูกพรุนรุนแรง เนื่องจากยามีราคาค่อนข้างแพงครับ หากผู้ป่วยยังไม่ได้เป็นกระดูกพรุนรุนแรงจึงน่าจะจะเหมาะกับการใช้ยาตัวอื่นมากกว่าครับ ซึ่งยังคงมียารักษากระดูกพรุนอีกมากมายในประเทศไทยครับ อ.นพ.กสิสิน กลั่นกลิ่น

หลังค่อมหรือตัวเตี้ยลง เกิดเป็นปกติในผู้สูงอายุจริงหรือ ?     ผมตรวจผู้ป่วยผู้สูงอายุที่ห้องกระดูก รพ.มหาราชนครเชียงใหม่(สวนดอก) มักจะเจอคำถามนี้อยู่เป็นประจำเลยครับ คุณยายหลังค่อม พ่ออุ๊ยแม่อุ๊ย ที่บ้านหลังค่อมตัวเตี้ยลง หรือบางทีเราไปที่วัดจะเห็นผู้สูงอายุเดินหลังค่อมกันเต็มไปหมด ส่วนใหญ่แล้วเราจะเข้าใจว่าเป็นปกติ อายุมากขึ้นก็เป็นอย่างนี้แหละ แล้วจริง ๆ มันเป็นอย่างนั้นหรือปล่าวครับ มาหาคำตอบกันนะครับ หลังค่อมหรือตัวเตี้ยลงเกิดจากอะไร     ปกติโดยธรรมชาติแล้วเมื่อเราโตถึงช่วงวัยรุ่นแล้วความสูงของมนุษย์จะอยู่ในจุดที่สูงที่สุด แล้วจะไม่มีการลดลงอีกหากไม่เกิดปัญหา ดังนั้นปัญหาที่เกิดคืออะไรกันหละ     1. ระดูกสันหลังยุบหรือหัก          กระดูกสันหลังหักอาจเกิดจากอุบัติเหตุ ล้ม กระแทก ฯลฯ ส่วนกระดูกสันหลังยุบอาจเกิดจากภาวะกระดูกพรุนแล้วทำให้กระดูกสันหลังยุบไปเอง ผู้สูงอายุส่วนใหญ่อาจไม่รู้ตัวว่ามีกระดูกยุบไปแล้วหรือบางรายมีอาการเจ็บเล็กน้อยจนไม่ได้มาหาหมอ พอรู้ตัวอีกทีก็มีอาการมากหรือตัวเตี้ยลงไปมาก ทำให้มีอาการเจ็บปวดกระดูก     2. หมอนรองกระดูกทรุดหรือเสื่อม          หมอนรองกระดูกโดยตามธรรมชาติแล้วจะเริ่มเสื่อมเมื่ออายุ 20 ปลาย ๆ นะครับ(หลายคนคงคิดว่าทำไมเร็วจัง) ยิ่งอายุมากขึ้นกระบวนการเสื่อมก็จะเพิ่มมากขึ้น หมอนรองกระดูกทรุดหรือเสื่อมก็อาจทำให้เกิดหลังค่อมได้ครับ แต่จะทำให้ตัวเตี้ยลงไม่มาก ยกเว้นจะทรุดทุกตัวและทรุดมาก ๆ เท่านั้นแหละครับ     3. สาเหตุอื่น ๆ          พบได้ไม่บ่อยนะครับว่าจะเกิดจาก มะเร็งกระดูก หรือกระดูกติดเชื้อ เมื่อไรต้องมาพบแพทย์เมื่อเกิดหลังค่อมหรือตัวเตี้ยลง ถ้าเราไม่แน่ใจว่าหลังค่อมนั้นเกิดจากอะไร มีอาการปวดร่วมด้วย มีอาการปวดร้าวลงขาหรือชา ตัวเตี้ยลงกว่าสมัยหนุ่มสาวมาก แล้วทำไมต้องมาพบแพทย์ด้วยหละ     ก็เพราะว่าหากเราเป็นโรคกระดูกพรุนแล้วไม่ได้ทำการรักษาจะทำให้มีโอกาสเกิดกระดูกสันหลังหักเพิ่มมากขึ้น มีโอกาสเกิดกระดูกสะโพกหักเพิ่มมากขึ้น กระดูกส่วนอื่น ๆ ของร่างการหักง่ายมากขึ้น และเมื่อมีกระดูกหักแล้วจะทำให้อัตราการตายเพิ่มมากขึ้นอย่างหลายเท่าตัวเลยครับ สรุป     หากเราเจอผู้สูงอายุที่บ้านเดินแล้วหลังค่อม ตัวเตี้ยลงอย่างชัดเจน อาจพบภาวะกระดูกพรุนหรือหมอนรองกระดูกเสื่อมก็ได้นะครับ เดินหลังค่อมไม่ได้เกิดในผู้สูงอายุทุกรายหรือเป็นปกติอยู่แล้วนะครับ หากเราไม่แน่ใจควรพามาพบแพทย์ครับ ผู้สูงอายุเป็นวัยที่คนหนุ่มสาวต้องช่วยกันดูแลท่านให้ดีที่สุดครับ อ.นพ.กสิสิน กลั่นกลิ่น

แคลเซียมเสริมชนิดไหนดีที่สุดกันนะ ? ในปัจจุบันบ้านเรามีแคลเซียมเสริมให้เลือกรับประทานกันหลายชนิดอย่างมากมายเลยใช่ไหมครับ ทำให้เรามีความสบสนว่าควรจะเลือกรับประทานแบบไหนดีแล้วมันเพียงพอต่อความต้องการของเราหรือปล่าว ผมจะขอกล่าวถึงชนิดของแคลเซียมที่มีอยู่ในท้องตลาดเป็นกลุ่ม ๆ นะครับ โดยแคลเซียมนั้นเป็นแร่ธาตุซึ่งต้องจับกับสารประกอบถึงจะอยู่คงตัวได้ โดยจะแบ่งชนิดของแคลเซียมตามสารประกอบที่อยู่คู่กับแคลเซียมนะครับ แคลเซียมคาร์บอเนต แคลเซียมซีเตรต แคลเซียมกลูโคเนต แคลเซียมกับกลุ่มอื่นๆ แคลเซียมเสริมมีให้เลือกมากมายแล้วชนิดไหนที่ดีที่สุดหละ ? นอกเหนือจากชนิดของแคลเซียมที่ได้กล่าวมาแล้วปริมาณแร่ธาตุแคลเซียมที่มีอยู่ก็เป็นเรื่องสำคัญเช่นเดียวกันนะครับ คุณเคยลองดูที่ฉลากยาแคลเซียมเสริมที่รับประทานกันบ้างหรือปล่าวครับ โดยทั่วไปแล้วโรงงานผู้ผลิตยาหรืออาหารเสริมแคลเซียมมักจะมีการระบุปริมาณของแร่ธาตุแคลเซียมไว้ข้างกล่องยาอยู่แล้วนะครับหรือบางโรงงานอาจระบุแคลเซียมเป็นน้ำหนัก โดยที่แคลเซียมคาร์บอเนต เป็นชนิดของแคลเซียมเสริมที่มีความเข้มข้นของแร่ธาตุแคลเซียมมากที่สุด (ประมาณ 40 % ของน้ำหนัก) รองลงมาก็คือ แคลเซียมซีเตรต (ประมาณ 20 %ของน้ำหนัก) แล้วแคลเซียมที่มาจากเปลือกหอยนางรมหละ ? รูปแบบของแคลเซียมบางอย่างนั้นพบว่ามีพิษซึ่งมีการพิสูจน์พบสารตะกั่ว โดยแหล่งของแคลเซียมที่พบว่ามีสารตะกั่วก็คือแคลเซียมที่มาจาก เปลือกหอยนางรม โดโลไมท์ กระดูกป่น ดังนั้นเราควรจะหลีกเลี่ยงแคลเซียมเสริมที่มาจากแหล่งเหล่านี้นะครับ ที่สำคัญอีกประการคือแคลเซียมที่เราทานจะดูดซึมได้ดีเมื่อไร่ ? อาหารที่ทาน แคลเซียมแต่ละชนิดก็มีความต้องการอาหารที่แตกต่างกัน แคลเซียมคาร์บอเนตควรจะทานร่วมกับอาหาร ส่วนแคลเซียมซีเตรตควรรับประทานเมื่อท้องว่าง ยา แคลเซียมไม่ควรรับประทานร่วมกับยาบางกลุ่ม คือ ยาฆ่าเชื้อ ยาบำรุงเลือด และอื่น ๆ โดยแคลเซียมจะไปจับกับยาที่ทานเข้าไปแล้วไม่ดูดซึมเข้าร่างกายอย่างเต็มที่ วิตามิน ดี แคลเซียมจะดูดซึมได้ดีที่สุดก็ต่อเมื่อทานคู่กับวิตามินดีครับ ดังนั้นแคลเซียมเสริมบางยี่ห้อจึงนิยมรวมวิตามินดีกับแคลเซียมไว้ในเม็ดเดียวกัน ทำให้รับประทานได้สะดวกและง่ายขึ้นครับ ขนาดยาแคลเซียม เราควรรับประทานแคลเซียมโดยแบ่งเป็นสองหรือสามครั้งต่อวันแทนที่จะทานครั้งเดียวทั้งหมด เพื่อช่วยการดูดซึม